Ενδείξεις ύπαρξης νερού στο παρελθόν του Αρη

ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΤΗΝ ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ Η «ΠΕΡΙΕΡΓΕΙΑ»

Σημαντικές ενδείξεις για την ύπαρξη νερού στο μακρινό παρελθόν του Αρη βρίσκει η διαστημοσυσκευή - επιστημονικό εργαστήριο «Περιέργεια» («Curiosity»), καθώς εξερευνά τον πυθμένα του κρατήρα Γκέιλ, όπου προσεδαφίστηκε πριν από έξι μήνες. Σε μια περιοχή που από ψηλά μοιάζει με κοίτη ποταμού, το ρόβερ εντόπισε πετρώματα που μπορούν να έχουν δημιουργηθεί μόνο από ροή νερού.

Τα πετρώματα αυτά, που φαίνονται σε μια από τις φωτογραφίες που δημοσιεύουμε, εμφανίζουν διασταυρωτή στρώση, δηλαδή το γεωλογικό φαινόμενο όπου αποτίθεται άμμος και άλλα ιζήματα σε στρώσεις, κάτω από την επίδραση της κίνησης κάποιου ρευστού, νερού ή αέρα. Στη διασταυρωτή στρώση, τα ρεύματα προκαλούν μικρές θίνες, που κατά διαστήματα καταρρέουν και έτσι μετακινούνται κατά τη φορά κίνησης του ρευστού. Οταν εκτεθούν τα πετρώματα αυτά, εμφανίζουν στρώσεις με μεγάλη κλίση ως προς το οριζόντιο επίπεδο, που μπορεί να διασταυρώνονται (αν άλλαξε η ροή), εξ ου και η ονομασία του φαινομένου. Τα συγκεκριμένα πετρώματα που εντοπίστηκαν στον Αρη έχουν χαρακτηριστικά που δείχνουν ότι το ρευστό ήταν νερό και όχι ο άνεμος.

Η διαστημοσυσκευή της NASA συνεχίζει να δοκιμάζει την πλειάδα των οργάνων που φέρει, με πιο πρόσφατη τη δοκιμή του τρυπανιού βράχων. Μεταξύ άλλων έχουν ήδη δοκιμαστεί με επιτυχία το λέιζερ εξάτμισης μικρών ποσοτήτων πετρωμάτων για φασματοσκοπική χημική ανάλυση, το εργαλείο σκαψίματος και το κόσκινο για τη μελέτη του μεγέθους των κόκκων του χώματος.

Η NASA έδωσε πριν λίγες μέρες την υψηλής ανάλυσης αυτοφωτογράφηση του «Curiosity» που πραγματοποίησε τον περασμένο Οχτώβρη (βλ. όρθια φωτογραφία). Πρόκειται για σύνθετη επεξεργασμένη φωτογραφία, που προέρχεται από 55 διαφορετικές λήψεις, που συρράφθηκαν ηλεκτρονικά για να δημιουργήσουν το εντυπωσιακό πορτρέτο, μέσω του οποίου οι επιστήμονες ελέγχουν την κατάσταση του μηχανήματος και την ποσότητα σκόνης που έχει συσσωρευτεί σε διάφορα σημεία του. Στα δεξιά φαίνονται οι πρόποδες του ιζηματογενούς όρους Σαρπ,

ύψους 5 χιλιομέτρων, ενώ τα βουνά στο βάθος αριστερά είναι τα βόρεια τοιχώματα του τεράστιου κρατήρα. Η λήψη των φωτογραφιών έγινε από την «κάμερα χημείας» στο άκρο του εξερευνητικού βραχίονα του ρόβερ.

Θα αναρωτηθεί κανείς: γιατί δε φαίνεται ο βραχίονας; Είναι σαν ο βραχίονας να μην υπάρχει και η φωτογραφία να τραβήχτηκε από κάποιον τρίτο και όχι από την ίδια τη συσκευή. Ο βραχίονας, που είναι σε πρώτο πλάνο στην καλλιτεχνική απεικόνιση του «Curiosity», δεν εμφανίζεται στη σύνθετη εικόνα, γιατί με κατάλληλες κινήσεις (σ.σ. διαθέτει τους απαραίτητους βαθμούς ελευθερίας κίνησης) η κάμερα στο άκρο του φωτογράφησε όλα τα σημεία πάνω και γύρω από το ρόβερ, ακόμα και κάτω από τον ίδιο το βραχίονα. Οταν οι επιμέρους φωτογραφίες συνδυάστηκαν κατάλληλα στην ηλεκτρονική επεξεργασία, ο βραχίονας «εξαφανίστηκε» από τη σύνθετη φωτογραφία. Μόνο η βάση του απομένει και εκεί μπορεί κανείς να διαπιστώσει (στην υψηλής ανάλυσης εκδοχή της φωτογραφίας) το μοναδικό ύποπτο «σβήσιμο» (θόλωμα).