Ο Μύθος της αρχής του χρόνου

Άρθρο του Gabriele Veneziano από την ιστοσελίδα Sciam.com, Μάιος 2004

Η θεωρία χορδών μας λέει ότι η Μεγάλη Έκρηξη δεν ήταν η αρχή του Σύμπαντος αλλά ούτε και του χρόνου. Ήταν απλά το αποτέλεσμα μιας προϋπάρχουσας κατάστασης. 

Η ερώτηση αν η στιγμή της μεγάλης έκρηξης ήταν πραγματικά η αρχή του χρόνου ή όχι, και αν το σύμπαν υπήρχε και πριν από εκείνη τη στιγμή, θα έμοιαζε βλάσφημη μόλις πριν από μια δεκαετία. Οι περισσότεροι κοσμολόγοι επέμεναν ότι μια τέτοια ερώτηση δεν έχει νόημα. Δεν έχει νόημα να σκεφτόμαστε χρόνους πριν από το Big Bang, όπως δεν έχει νόημα να ρωτάμε τι υπάρχει πιο βόρεια από το βόρειο πόλο. Η εξέλιξη όμως της θεωρητικής φυσικής, και ειδικότερα η γέννηση της θεωρίας χορδών, έχουν αλλάξει αυτή την αντιμετώπιση. Η κατάσταση του σύμπαντος πριν από το Big Bang αποτελεί το τελευταίο μέτωπο της κοσμολογίας. 

ΥΠΕΡ - ΥΠΕΡΚΑΙΝΟΦΑΝΕΙΣ

Εκθαμβωτικά ουράνια πυροτεχνήματα

Εδώ και δεκαετίες οι αστροφυσικοί μπορούν να προβλέψουν ποια ουράνια σώματα πρόκειται να γίνουν υπερκαινοφανείς (σουπερνόβα). Για παράδειγμα, ξέρουν ότι τα φωτεινά γαλάζια άστρα πρόκειται να εκραγούν σύντομα. Αλλά το «σύντομα» με την αστρονομική έννοια σημαίνει μέσα στο επόμενο ένα εκατομμύριο χρόνια... Ετσι, αν και η παρατήρηση του φαινομένου από την πρώτη στιγμή εκδήλωσής του θα βοηθούσε στην καλύτερη κατανόησή του, η υπομονετική παρακολούθηση ενός μεμονωμένου υποψήφιου υπερκαινοφανούς δεν είναι εφικτή.

Μέχρι πρόσφατα, οι ειδικοί θεωρούσαν ότι τα πολύ μεγάλα άστρα δεν εκρήγνυνται, αλλά σταδιακά συρρικνώνονται διαχέοντας τη μάζα τους στο διαστρικό χώρο με τη μορφή αστρικού ανέμου. Μάλιστα, πολλοί αστροφυσικοί εκτιμούσαν ότι εξαιτίας αυτών των πανίσχυρων ανέμων, τα άστρα που παρατηρούμε σήμερα στο ορατό μέρος του σύμπαντος δεν μπορούν να έχουν τεράστιο μέγεθος και ειδικότερα ότι δεν μπορούν να έχουν μάζα μεγαλύτερη από 100 φορές τη μάζα του Ήλιου.

Ένυδρα ορυκτά στον αστεροειδή Εστία!

Στο δρόμο προς το νάνο πλανήτη Δήμητρα βρίσκεται ήδη η διαστημοσυσκευή «Χαραυγή» («Dawn»), καθώς στις 5 Σεπτέμβρη εγκατέλειψε τον αστεροειδή Εστία, αφού τον μελέτησε επισταμένα επί 14 μήνες. Η Δήμητρα, που πριν από έξι χρόνια αναβαθμίστηκε σε νάνο πλανήτη από τη Διεθνή Αστρονομική Ενωση, είναι ο μεγαλύτερος αστεροειδής του ηλιακού συστήματος, με την Εστία δεύτερη σε μάζα και τρίτη σε μέγεθος (με δεύτερη σε μέγεθος την Παλλάδα). Η αποστολή «Χαραυγή» της αμερικανικής NASA είναι η πρώτη στην οποία μια διαστημοσυσκευή θα τεθεί σε τροχιά και θα μελετήσει δύο αστεροειδείς. Ηδη έχει προσφέρει σημαντικές νέες πληροφορίες για την Εστία, μεταξύ των οποίων και η ανακάλυψη ένυδρων ορυκτών ή άλλης μορφής ύπαρξης υδρογόνου στην επιφάνειά της!

Νέα ζωή σε αρχαίο DNA

Για περισσότερα από 150 χρόνια οι επιστήμονες κατά κύριο λόγο στηρίζονταν σε απολιθωμένα οστά και δόντια για να μελετήσουν ζώα από τα βάθη του χρόνου. Οι σκελετοί αποκαλύπτουν το μέγεθος και το σχήμα των ζώων που χάθηκαν. Τα σημεία όπου οι μυς συνδέονται στα κόκαλα δείχνουν πόσο μυώδες ήταν ένα ζώο και πώς κινούνταν. Το σχήμα και η φθορά των δοντιών υποδείχνουν τα είδη τροφής του. Με τέτοιες μεθόδους οι επιστήμονες κατάφεραν να εξάγουν σημαντικές πληροφορίες από τα σκληρά απομεινάρια των ζώων. Σε σπάνιες περιπτώσεις, έπεσαν στα χέρια τους καλοδιατηρημένες μούμιες και παγωμένα κουφάρια ζώων, που τους επέτρεψαν να προσθέσουν περισσότερες λεπτομέρειες όπως το μήκος της γούνας τους, το σχήμα των αυτιών, το περιεχόμενο του τελευταίου γεύματος ενός ζώου. Παρά όλα όσα μάθαμε για τα φυσικά χαρακτηριστικά μορφών ζωής παλαιότερων εποχών, ξέρουμε ελάχιστα για τις βιολογικές διεργασίες που συντελούνταν μέσα τους.